Wat is cognitieve ontwikkeling en hoe stimuleer je het?

Niet alleen op school, maar ook binnen de kinderopvang passeert het begrip ‘cognitieve ontwikkeling’ met regelmaat de revue. Cognitieve ontwikkeling speelt een belangrijke rol in het leven van elk individu. Wat het belang is van de cognitieve ontwikkeling wordt al op jonge leeftijd zichtbaar.  In dit artikel bespreken we wat cognitieve ontwikkeling precies is, welke cognitieve vaardigheden hierbij horen en hoe u deze vaardigheden kunt stimuleren. Zowel thuis, als op school en op de kinderopvang. Lees verder!

Wat is cognitieve ontwikkeling?

Cognitieve ontwikkeling is het proces waarbij iemand, van kind tot volwassene, zijn of haar denkvermogen en kennis uitbreidt. Het gaat om de mentale processen die betrokken zijn bij leren, begrijpen en redeneren. Denk bijvoorbeeld aan het vermogen om taal te begrijpen, problemen op te lossen, verbanden te leggen en beslissingen te nemen. Voor jonge kinderen verloopt dit proces extra snel, omdat ze in deze fase constant nieuwe dingen ontdekken. Ze ontwikkelen hun intellect door te observeren, te experimenteren en interactie aan te gaan met hun omgeving. Zo bouwen ze de vaardigheden op die ze hun hele leven nodig zullen hebben.

Wat zijn cognitieve vaardigheden?

Cognitieve vaardigheden zijn de mentale capaciteiten die iemand in staat stellen om informatie te verwerken, kennis op te slaan en deze te gebruiken. Ze vormen de basis voor hoe we denken, leren en dagelijkse taken uitvoeren. Oftewel: Cognitieve vaardigheden vormen samen de basis van de manier waarop we functioneren en helpen ons om de wereld om ons heen te begrijpen.

Welke aspecten zijn belangrijk bij cognitieve ontwikkeling?

We vertellen meer over enkele belangrijke cognitieve vaardigheden:

• Geheugen: Het vermogen om informatie op te slaan en later terug te halen. Voor jonge kinderen is het opbouwen van een goed geheugen belangrijk om routines te begrijpen en om te onthouden wat ze hebben geleerd.
• Aandacht en concentratie: De vaardigheid om de focus te behouden en zich te concentreren op specifieke taken of stimuli. Dit helpt kinderen bij het gericht spelen, leren en het negeren van afleidingen.
• Probleemoplossend vermogen: Dit betreft het vermogen om situaties te analyseren, oorzaken en gevolgen te begrijpen en oplossingen te vinden. Kinderen oefenen deze vaardigheden vaak tijdens het spelen, bijvoorbeeld wanneer ze proberen een puzzel op te lossen of iets te bouwen
• Taal en communicatie: Taalvaardigheid stelt kinderen in staat om gedachten te verwoorden, vragen te stellen en relaties op te bouwen. Door taal leren kinderen ook sociale regels te begrijpen en gedachten te structureren.
• Redeneren en logisch denken: Dit is het vermogen om patronen en verbanden te herkennen. Kinderen gebruiken deze vaardigheden om relaties te begrijpen, bijvoorbeeld tussen oorzaak en gevolg, en om logische stappen te volgen.

Hoe stimuleer je cognitieve ontwikkeling?

We kunnen ons voorstellen dat het in sommige situaties wenselijk is om de cognitieve ontwikkeling een handje te helpen. Cognitieve ontwikkeling stimuleren kan op verschillende manieren. Op welke manier is afhankelijk van de leeftijd en ontwikkelingsfase van het kind. We geven een aantal tips die bij kunnen dragen aan de cognitieve ontwikkeling:

Zorg voor een stimulerende omgeving

Een omgeving zoals bijvoorbeeld een kinderopvang zoals Road2Schooll met verschillende prikkels helpt kinderen om cognitieve vaardigheden te ontwikkelen. Dit betekent dat u speelgoed, boeken, muziek en interactieve materialen aanbiedt die aansluit bij de interesses van het kind. Denk hierbij aan puzzels, bouwmaterialen en muziekspelletjes die zowel motorische als mentale vaardigheden versterken. Door een kind toegang te geven tot diverse prikkels, helpt u hem of haar om nieuwe ervaringen op te doen en vaardigheden te oefenen.

Speel educatieve spelletjes

Educatieve spelletjes zijn een leuke manier om cognitieve vaardigheden te ontwikkelen. Simpele spelletjes zoals geheugenspellen, puzzels en bordspellen leren een kind om zich te concentreren en helpen bij het ontwikkelen van probleemoplossend vermogen en logisch denken. Speel samen geef ook daadwerkelijk de ruimte om uit te zoeken hoe het spel werkt; dit bevordert niet alleen de vaardigheden maar ook het zelfvertrouwen.

Lees en vertel verhalen

Voorlezen stimuleert de taalontwikkeling en het begrip van de wereld om hen heen. Door samen met het kind te lezen en de gelezen verhalen ook bespreken, leert het kind niet alleen woorden, maar leert het kind ook om verbanden te begrijpen. Vraag na het lezen van het verhaal wat hij of zij er van vond en laat het kind de verhaallijn ook kort navertellen. Dit versterkt de taalvaardigheid, het geheugen en het vermogen om informatie te verwerken.

Moedig vragen aan en geef ruimte voor exploratie

Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en stellen graag vragen over alles om hen heen. Stimuleer deze nieuwsgierigheid door vragen aan te moedigen en open antwoorden te geven. Wanneer een kind bijvoorbeeld vraagt, “Waarom regent het?” of “Hoe werkt een klok?”, geef dan uitleg die past bij hun leeftijd. Wanneer u hun nieuwsgierigheid ondersteunt helpt u bij het ontwikkelen van vaardigheden zoals verbanden leggen en zelfstandig denken.

Bied structuur en regelmaat

Een vaste structuur zorgt ervoor dat kinderen zich veilig voelen en zich beter kunnen concentreren op het leerproces. Wanneer een kind weet wat er in het vooruitzicht is, kan het zich makkelijker richten op nieuwe activiteiten en informatie. Zorg daarom voor een vast ritme in de dag met regelmatige eet- en slaapmomenten. Zorg ook voor duidelijke overgangen tussen activiteiten. Zodoende kan een kind zich beter richten op wat het leert.

Meer weten over cognitieve ontwikkeling?

Wilt u meer weten over hoe wij de cognitieve ontwikkeling van kinderen stimuleren? Neem contact op voor meer informatie.